Gelukkig weet iedere bezitter van 2 takt brommers wel dat er mengsmering getankt dient te worden, daar anders het onherroepelijke gevolg een een vastloper zal zijn, met vrijwel altijd grote schade aan zuiger en cilinder. Dus rijden wij op benzine waardoorheen (in een bepaalde verhouding) 2 taktolie gemengd is.
Uiteraard hebben we het hier alleen over de brommers die echte mengsmering nodig hebben, en niet over de hedendaagse scooters, die bijna allemaal een oliemengpompje aan boord hebben. Hiermee kun je wél gewone benzine tanken, maar ook die rijden uiteraard op mengsmering, alleen de 2 takt-olie wordt tijdens het rijden, vanuit een olietankje, door het pompje door de benzine gemengd.
Deze methode met een pompje heeft echter wel een aantal nadelen:
- Als het aandrijfsnaartje van de pomp onderweg zou breken, heb je gelijk geen smering meer, dus dat wordt een vastloper als je niets merkt, en merk je het wel dan wordt het ook lopen.
- Je hebt geen invloed op het olie/benzine mengsel, dus bij inrijden iets meer olie mengen dat gaat zo niet, of je zou aan de fabrieksafstellingen van het oliepompje moeten gaan rommelen (zéér riskant), uiteraard kun je altijd wel tijdelijk wat extra olie bij de benzine in de tank doen. In de praktijk zal dit extra olie toevoegen niet echt nodig zijn, want het is nl. zo dat de scooterfabriek geen enkel risico zal nemen wat betreft de smering, dus stelt hij het pompje ruimer af dan nodig is.
- Je hebt een hoger olieverbruik dan 1 liter 2 takt olie op 50 liter benzine, dus wat minder goed voor het milieu. Helaas zijn er ook nog steeds Puch/Tomos rijders die het nodig vinden om 1:25 te rijden, maar daarover verderop meer.
Wat is nou precies de funktie van de 2 taktolie in onze blokjes?
- Een smerende taak: uiteraard is dit de hoofdtaak van door de benzine gemengde olie. Maar er is meer, de olie vervult nog een aantal andere taken, en dat zijn o.a.
- Een reinigende taak: een goede 2 takt olie zorgt nl. voor weinig verbrandingsresten, en houd daardoor de motor dus langer vrij van koolaanslag.
- Een koelende taak: doordat er constant een filmpje olie tussen de zuiger en cilinder zit, onstaat er minder wrijvingsweerstand en daardoor onstaat er dus minder warmte.
- Een afdichtende taak: Er is altijd een zekere speling tussen zuiger en cilinder, en die wordt opgevuld door de oliefilm tussen de zuiger en cilinderwand, met als gevolg een betere compressie.
2 taktolie toen en nu.
Je zult dan ook wel begrijpen, dat de combinatie van een matige olie, met dan nog eens lekker vet smeren ideaal was om een vuile motor te krijgen. Het was dus zaak om zéér regelmatig je motor te ontkolen, maar dat merkte je gauw genoeg, want je brommer trok dan geleidelijk aan voor geen meter meer. Daar kwam tot overmaat van ramp ook nog eens bij, dat er lood aan de benzine was toegevoegd. Dat was voor de automotoren prima (anti pingelen) maar totaal overbodig voor 2 takt blokjes. Het was dus altijd zaak om een bougiesleutel + borsteltje bij je te hebben, om weer eens het beruchte "pareltje" te verwijderen. Dit pareltje veroorzaakte nl. een kortsluiting tussen de bougie-puntjes, waardoor er natuurlijk geen vonk meer overbleef.
Gelukkig echter werden er steeds betere 2 taktolie soorten op de markt gebracht, waardoor de mengverhouding naar 1:50 gebracht kon worden. Ook begonnen de oliemaatschappijen geleidelijk aan speciale mengsmering te leveren aan de pomp (zoals bv. Shellina), waarin geen lood meer aanwezig was.
Nu zijn we echter gelukkig aangeland in een tijd dat we volop kunnen kiezen uit de beste 2 taktolieen, zoals de aloude (maar vele malen verbeterde) minerale olie, de semi-syntetische olie, wat een mengsel is van een goede minerale basisolie + een syntetische olie, en dan tot slot de volledige syntetische olie.
Ok zelfmengen, maar welke olie kies je?
Een jaar of 7 geleden, was er eens een aanbieding met 2 taktolie bij de Praxis, dat was (bleek later) een héél erg slechte 2 taktolie, die ik gelukkig nooit in mijn oude Puchjes gebruikt heb, maar wel in een Tomos A3 automaatje. Resultaat, ontkolen bijna dagelijks, als ik hem ontkoold had was ie er na 1 of 2 dagen er weer aan toe. Hij had dan totaal geen fut meer en leek dan meer op een snorfiets. Volgens mij was dat dan ook helemaal geen 2 taktolie, maar auto motorolie. Ik heb hierover nog naar de Consumentenbond geschreven, maar die konden er niets mee zeiden ze. Maar deze olie is gelukkig kort daarna verdwenen, en heb ik nooit meer teruggezien.
Een andere 2 taktolie die ik niet zal gebruiken is Castrol, ze hebben een goede naam, maar in mijn Puchjes nooit meer Castrol, de symptomen waren: vrij gauw last van koolaanslag ,en daarom dus heel vaak ontkolen, en deze koolaanslag was tevens nog eens zeer lastig te verwijderen. Hetgeen eigenlijk ook gold voor hun syntetische olie, die verbrandde m.i. zelfs nog slechter dan de gewone minerale 2 taktolie. De eerlijkheid gebied me wel te zeggen, dat ik nu praat over zo'n 14 jaar geleden, dus het kan best zijn dat deze olie inmiddels beter is geworden. Maar ik had toen al wel heel goede ervaringen met andere merken, dus het kon wél, een goede 2 takt-olie maken.
Bijvoorbeeld de gewone minerale 2 takt-olie van Mobil (nu BP?), die is gewoon heel erg goed, ik had met deze olie altijd een prachtig mooi grijze uitlaat van binnen, dus niet die vieze vette smurrie die je bij sommige olieen wel hebt, en ook de bougie was heel mooi bruin. Ik vond deze minerale olie zelfs beter, dan de ook prima syntetische olie van Mobil, die tevens een stuk duurder was. Maar misschien komt dit wel omdat onze blokjes, de extra eigenschappen van deze Syntetische olie gewoon niet benutten, zoals wel nodig voor de hoogbelaste en hoogtoerige scooters en motoren van tegenwoordig.
Ik heb tot nu toe al vele merken en soorten olie gebruikt, alle grote merken zaten erbij. Van Mobil tot Shell en van Putoline tot aan Texaco, ik vind het dan nu ook leuk om allerlei flessen 2 taktolie te verzamelen. Zelfs binnen de merken veranderd regelmatig de layout van de flessen. Een tijdje geleden alweer was ik toe aan het proberen van de 2 takt olie van Putoline, je weet wel die met de geur van aarbeien, (heel erg leuk idee trouwens), en het is weer eens wat anders dan raceolie. En echt het werkt, als ik bij het stoplicht stil stond dan rook je echt de geur van een pondje aardbeien. Op een keer vroeg een fietser mij dan ook, waar die "heerlijk geurende" aardbeien, die in mijn tas zouden zitten, te koop waren.
Welke benzine merk moet je nu kiezen?
Uiteraard gaat dit stukje steeds meer toe naar de reden waarvoor ik dit artikeltje heb geschreven, en wel de zg. zelfmengers. Ook hoop ik er mee te bereiken dat er meer mensen komen die dit zelf gaan doen, want het is echt beslist de moeite waard.
Waarom zelf je mengsmering maken?
Dus als je helemaal zeker wilt weten, dat de mengverhouding altijd juist is, en ook zelf wil bepalen welke olie je gebruikt, dan ga je het zelf doen natuurlijk.
Wat heb je nodig om zelf mengsmering te maken?
- Een jerrycan van 10 Liter is uitstekend te gebruiken, maar ook met een van 5 Liter lukt het heel goed, alleen dan moet je nog wel steeds vaak naar de pomp toe. Maar ook hierbij geld natuurlijk je hebt wel altijd je eigen mixje, en dat is toch wel een veilig idee.
- Een maatbekertje met een verdeling van minimaal 100cc (100ml), als je een 10 Liter jerrycan hebt is een 200cc wat handiger, omdat je je dan minder gauw zal kunnen vergissen. Maar een flesje o.i.d. met een inhoudsmaat of streepje erop, is natuurlijk ook prima.
- Een fles 2 taktolie.
- Benzine.
Hoe ga je te werk?
- Je gaat naar het tankstation, en vult daar je jerrycan met de benodigde hoeveelheid benzine, let er wel op dat je Euroloodvrij tankt (de groene) dit is de voordeligste soort, en een duurdere soort rijdt echt niet harder, zoals men vroeger wel eens ten onrechte dacht (hoger octaangehalte!). Let op, tank wel je liters zoveel mogelijk precies, dus op hele liters.
- De standaard gebruikte mengverhouding is al jaren 1:50 en dat betekent dus dat er 1 liter olie op 50 liter benzine gaat . Maar zoveel benzine meng je nooit in een keer, dus als we dit alles nu eens door 10 delen dan krijg je de makkelijker te hanteren waarde van 100cc op 5 Liter. En dat betekent dus ook dat je voor voor het mengen van 10L dus 200cc olie nodig hebt. Mocht je andere hoeveelheden benzine mengen, je hebt in elk geval per Liter benzine 20cc olie nodig (1 liter gedeeld door 50L = 20cc).
- Nu heb je twee mogelijkheden, of je doet de juiste hoeveelheid olie al in de jerrycan vóórdat je gaat tanken, of je giet de olie er naderhand in. In beide gevallen altijd goed schudden, zodat de olie goed mengt. Dan kun je de mengsmering in je Puch/Tomos gieten, en rijden maar. Het is een goede gewoonte om de jerrycan altijd even te schudden voordat je de benzine in je brommer giet, dan weet je zeker dat de menging nog steeds goed is.
| Benzine | 1:50 | 1:25 |
| 1 Liter | 20 cc | 40 cc |
| 5 Liter | 100 cc | 200 cc |
| 10 Liter | 200 cc | 400 cc |
Waarom 1:50 en niet zwaarder mengen?
Omdat ik dit natuurlijk, niet zomaar als waar kan gaan verkondigen, ....hoewel de praktijk is vaak de beste leermeester. Wilde ik het daarom toch nog even natrekken, dus heb ik diverse oliemaatschappijen aangeschreven, met de vraag naar info over 2 taktolie. De reacties die ik kreeg, kwamen altijd op het zelfde neer, hun olie was uitstekend, en de voorgeschreven mengverhouding was altijd 1:50.
Ik werd op een gegeven moment zelfs gebeld door een olie-deskundige van Shell Rotterdam, waaraan ik o.a. vroeg, of die 1:50 wel voldoende was voor al die oude brommers waarin de handleiding praat over bv. 1:25. Het antwoord was (iets wat ik jullie al eerder vertelde), meneer de olie van tegenwoordig die is zo goed, en is echt totaal niet meer te vergelijken met de olie van toen. Hij vertelde me ook nog, dat ergens midden jaren 70, er vaak al syntetische olie bij de minerale 2 taktolie werd gemengd, om deze nog beter te maken.
Toen ik hem vertelde, dat er nog steeds veel clubleden waren, die toch nog steeds deze zware mengverhouding toepasten, was hij echt heel erg verbaasd, dat was echt totaal zinloos, en ook nog eens heel slecht voor het miljeu. Het motortje moest al die extra olie maar zien weg te werken (verbranden). Dus nu hoor je het ook eens van een echte deskundige, die omdat hij bij een oliemaatschappij werkt, er eigenlijk belang bij zou moeten hebben, dat wij er inderdaad, 2 keer zo veel olie in zouden kieperen. Natuurlijk blijft de keuze ook hier weer, bij je zelf liggen.
Tot slot.
- Jij bepaald de oliesoort.
- Jij bepaalt het merk.
- Jij bepaalt de mengverhouding.
- Het kan iets voordeliger zijn.
Tegenwoordig is de Euroloodvrij vrijwel kleurloos, en zijn de meeste oliesoorten gekleurd, dus dat geeft bij evt. twijfel altijd nog een zekere indicatie, bij de vraag, heb ik eigenlijk wel de olie toegevoegd? Maar bij twijfel is het altijd beter om nogmaals olie toevoegen (is dan 1:25), dan helemaal geen olie, ja toch.
Ik hoop dat jullie er wat aan hebben, en ik zou zeggen, probeer het maar eens, veel succes.
Want dan wordt het pas echt,
Shake, Rattle & Roll.
